Լացկան բոլշևիկը մեզ խառնում է վայրի արջի ցեղերին

Լացկան բոլշևիկը մեզ խառնում է վայրի արջի ցեղերին

Նիկոլայ Ռիժկովը միակ օտարազգին է, ով արժանացել է «Հայաստանի ազգային հերոս» բարձրագույն կոչման: Մի կողմ թողնենք այնպիսի «մանր» խնդիր, ինչպիսին Հայաստանի բարձրագույն կոչման սահմանումն է` «համազգային նշանակություն ունեցող բացառիկ ծառայությունների համար», մի կողմ թողնենք նույնիսկ այն, որ միայն տասնհինգ մարդու է այդպիսի պատիվ շնորհվել, ու դրանց մեջ է մեր ռուս բարեկամը: Կարելի էր բնավ չշոշափել հայ-ռուսական խորհրդարանական համագործակցության հանձնաժողովի հերթական նիստը, եթե իհարկե, «ազգային հերոսը» չորոշեր, որ պետք է անդրադառնա ներհայաստանյան այնպիսի «նուրբ» խնդրի, ինչպիսին մայրենի լեզուն է: Ի դեպ, դրանով խախտելով հյուրընկալվելու բոլոր հնարավոր սահմանները:Բայց «Հայաստանի ազգային հերոսը» որոշել է, որ առանց իր «հերոսական» խոսքի Հայաստան կոչվող տան բնակիչներս չենք կարողանում կողմնորոշվել, թե որ լեզուն պետք է լինի պետական, կամ հանրակրթությունն ինչ լեզվով պետք է իրագործվի: Դե, կա հին-խորհրդային «ակնարկների» ավանդույթը. Մոսկվայի կենտրոնից մարդ է եկել, պետք է ոչ միայն աչքերը գետնին խոնարհած լսել ու համեստորեն ժպտալ, այլև ուշադիր լինել դիմախաղի և հնչերանգի հանդեպ: Հանկարծ ու այնպես չստացվի, որ մի բան վրիպի «հերոսի» ասածներից: Իսկ Մոսկվայում մի քիչ ջղայնացել էին, որ իշխանությունը չի կարողանում կատարել իջեցված հրահանգը` ռուսերենը երկրորդ պետական լեզու դարձնելու վերաբերյալ, ավելին` ինչ-որ պաշտոնյաներ, չդիմանալով ճնշումներին, խուսանավում են մայրենի լեզվի դեմ գնալուց և ինքնագլուխ խոստումներ են տալիս: Որպեսզի պատրանքներ չլինեն, գալիս է նա` «ազգային հերոսը», դռնփակ նիստ է հրավիրում, ակաս-պակաս խոսողների աչքերի մեջ նայում և վերջնականապես` հատուկ ռուսերենին վատ տիրապետողների համար շարադրում-վերաշարադրում խնդիրը` պետք է ու վերջ: Միջիշխանական հարաբերություններ են, չար լեզուներն ասում են` սուվերեն-վասալայինին շատ նման, դռնփակ նիստից հետո ո՞վ էր ինչ իմանալու: Բայց նա, ով հպարտաբար իր կրծքի ձախ կողմում կրում է (՞) Հայրենիքի շքանշանը, դուրս է գալիս նիստից ու ասում` մենք այնտեղ` Մոսկվայում վատ-վատ բաներ ենք լսում ձեր մասին: Լսում ենք, որ ուրախությամբ չեք ուզում ռուսերենը պետականացնել: Ինչ-որ հասարակական քննարկումներ եք անում, թե ձեզ ինչ լեզու է պետք, ինչպես է պետք այն օգտագործել: Իսկ մենք դժգոհ ենք ռուսերենի ձեր իմացությունից: Շատ դժգոհ ենք: Մի՛ մոռացեք, որ ինչքան այստեղ դուք եք, այնքան էլ մեզ մոտ կաք, ու «պետք է գնահատել այն լեզուն, որով այդքան մարդ հաղորդակցվում ու ապրում է Ռուսաստանում»: Գուցե հարց առաջանա, թե ի՞նչ կապ ունի Ռուսաստանում ապրող հայերի քանակը Հայաստանի պետական լեզվի հետ: Գուցե: Բայց այդ հարցը չառաջացավ Ռիժկովի «պաշտոնակից» Արամ Սաֆարյանի մտքում: Ավելին` մեծությամբ ու ախորժակով երկրորդ քաղաքական ուժի ներկայացուցիչը միայն ոգևորվեց այդ մտքից` երևի ենթադրելով, որ իր գլուխը կշոյեն արագ ու անմռունչ համաձայնելու համար:
Մինչ այժմ շատ էր խոսվել հայ-ռուսական մշակութային-պատմական-կոլտնտեսական դարավոր կապերի մասին, բայց դեռևս ոչ մի ռուս ուղղակի շանտաժ չէր արել` սպառնալով Ռուսաստանում ապրող հայերով: Օ, կներեք, Ռիժկովը հասարակ ռուս չէ, նա գրեթե հայ է, «ազգային հերոս», և սա էլ նրա հերթական «համազգային նշանակության ծառայությունն» է, ինչի համար արժե նրան հինգ հատ էլ Հայրենիքի շքանշան տալ, ու դրանից Հայաստանը միայն կշահի, որովհետև ակնհայտ է, որ նման նահանջներից հետո Հայաստանից միայն շքանշաններն են մնալու. «Որ պայծառ մնա հուշս քո սրտում»:

Գևորգ Էմին-Տերյան

www.1in.am

This post is also available in: ,